Versterk de burgerrechten: nieuwe wet op de vrijheid van informatie in Feldkirchen!

Versterk de burgerrechten: nieuwe wet op de vrijheid van informatie in Feldkirchen!

Op 1 september 2023 trad de nieuwe Wet op de Vrijheid van Informatie (IFG) in werking, ter vervanging van het oude ambtsgeheim. Hiermee begint een nieuw tijdperk van transparantie voor burgers in Oostenrijk. Volgens meinkreis.at moesten de federale, staats- en lokale overheden sindsdien binnen vier weken op vragen reageren. Het is een belangrijke stap omdat de regel nu is: informatie is de norm, geheimhouding is de uitzondering.

De gemeente Feldkirchen heeft dit onderkend en zet zich actief in voor een goed functionerende implementatie van de IFG. Burgemeester Martin Treffner (ÖVP) benadrukt het belang van transparantie en wijst op noodzakelijke aanpassingen aan het IT-systeem en juridische ondersteuning. Er valt een zekere administratieve inspanning te verwachten, maar hij ziet de introductie nog steeds als een positieve stap richting dichter bij de burger.

De innovaties in detail

Een belangrijk aspect van het IFG is de proactieve publicatievereiste. Bestuursorganen moeten niet alleen op verzoek informatie van algemeen belang verstrekken, maar deze ook zelfstandig en kosteloos op internet publiceren. Daartoe behoren bijvoorbeeld activiteitenrapporten, rapporten of staatscouranten, zoals oesterreich.gv.at uitlegt. Deze transparantie wordt gewaarborgd via het informatieregister op data.gv.at en op officiële websites.

Bijzonder interessant is dat gemeenten met minder dan 5.000 inwoners, zoals St. Urban, zijn vrijgesteld van de proactieve publicatieplicht, maar nog steeds verplicht zijn om eventuele vragen te beantwoorden. Burgemeester Dietmar Rauter (FPÖ) uit echter zijn bezorgdheid dat gegevensbescherming en bedrijfsgeheimen vaak in conflict kunnen komen met deze nieuwe regelgeving. Burgemeester Werner Egger (SPÖ) van Steuerberg stelt hier voor om samenwerkingsverbanden tussen de gemeenten te vormen om samen juridische uitdagingen te overwinnen.

Rechten en plichten in het nieuwe systeem

Volgens het IFG heeft iedere burger het grondwettelijk toegekende recht op toegang tot informatie die in het bezit is van instanties die informatie moeten verstrekken. Verzoeken kunnen schriftelijk, mondeling of telefonisch worden gedaan, waarbij de identiteit van de aanvrager op geloofwaardige wijze moet worden geverifieerd. Het bestuur is verplicht binnen vier weken te reageren. In ingewikkelde gevallen kan deze termijn met nog eens vier weken worden verlengd, wat niet in strijd mag zijn met het transparantiebeginsel, zoals bundeskanzleramt.gv.at benadrukt.

Ondanks de verregaande innovaties zijn er ook grenzen. Informatie kan worden geweigerd als het verzoek onrechtmatig is of aanzienlijke gevolgen heeft voor de werkzaamheden van de instelling. Wetgeving inzake gegevensbescherming beschermt de persoonlijke gegevens van burgers en is daarom ook een belangrijk onderdeel van het nieuwe informatiesysteem.

Over het geheel genomen is de nieuwe Freedom of Information Act een belangrijke stap in de richting van een meer open en op de burger gericht bestuur. Of en hoe goed het systeem in de praktijk werkt valt nog te bezien, maar de fundamentele koers is nu uitgezet met een duidelijk streven naar transparantie.